In de afgelopen jaren heb ik wel eens personeel aangenomen in mijn andere bedrijf, die achteraf racistisch bleken te zijn. Ik heb ervoor gekozen om ze niet te ontslaan, ik zal uitleggen waarom.
Tijdens een sollicitatiegesprek zijn vragen als “Heb je neigingen om AZC’s in brand te steken?;- “ben je ervan overtuigd dat alle moslims terroristen zijn?’’;- en “stem je op PVV?”;- moeilijk te stellen. Praten over politieke voorkeuren en maatschappelijke vraagstukken zijn raar en ongepast tijdens een sollicitatiegesprek als dat niet met je werk te maken heeft. Dus snel meten en weten of een sollicitant racistisch is, is moeilijk te peilen. En los daarvan: tijdens een sollicitatiegesprek doen mensen zich altijd beter voor dan dat ze zijn. Bijna 100% van de keren.
Testen
Daarom zijn sollicitatiegesprekken met mij erg kort. Niet langer 10 minuten. Vervolgens wil ik iemand op de werkvloer zien en diegene testen. Maar mijn tests zijn altijd prestatiegericht. Wat ik niet test, en moeilijk te testen is, is of een sollicitante racistisch is.
Als wel, dan komt de racist in een persoon toch vroeg of laat wel naar boven. Als het ontspannen genoeg aanvoelt op de werkvloer dan ontstaan er gesprekken met collega’s over allerlei onderwerpen waarin de aap uit de mouw komt.
Racist openbaart zich
Zo had ik tijd geleden een werknemer die ineens zei dat ie op Forum voor democratie stemt, dat ie vindt dat de grenzen dicht moeten voor niet westerse vluchtelingen en dat het allemaal nietsnutten waren. Ze komen voor de uitkering, zijn lui etc. Weg met asielzoekers was zijn standpunt. Heel stellig. Wat doe je dan met zo een werknemer, als je dit ontdekt?
Voordat ik zelf werkgever werd zei ik in het begin dat zulke werknemers ontslagen moesten worden. Kort daarna vond ik het een beter idee als zulke werknemers niet ontslagen werden maar juist onderwezen werden. Omdat ik ervan overtuigd ben dat zulke overtuigingen en uitspraken uit onwetendheid komen. Nu ik zelf werkgever ben, kon ik dat testen. Dus besloot ik, bij de eerste keer dat dit gebeurde, om de werknemer niet te ontslaan maar hem bewust te maken.
Confrontatie
Dus zei ik; ‘’hey, kijk uit wat je zegt he, want je wordt betaald door een asielzoeker’’. Grote ogen keken me heel serieus aan met een vraagteken. “Ja, ik ben als asielzoeker naar Nederland gekomen” zei ik, en zijn ogen van ongeloof werden groter. “Echt waar?” Was zijn korte reactie.
En telkens weer heb ik hem ermee geconfronteerd met dat feit. En hem verteld dat ik hem om zijn overtuigingen niet veroordeel en niet ontsla maar hem de kans geef om zich te ontwikkelen en zijn wereldperspectief te vergoten.
Sindsdien confronteer ik zulke werknemers met het feit dat ze voor een asielzoeker werken en dat ie hun loon betaald, vervolgens geef ik ze de ruimte om zichzelf bij te sturen en geef ik ze positieve ervaringen door ze vertrouwen te geven en inzichten te bieden.
Tot nu toe zijn ze altijd langzaam maar zeker bijgedraaid en is hun mening verzacht en genuanceerder geworden. Twee van hen stemmen zelfs geen Forum voor Democratie meer.
En dit is precies de reden waarom ik racistische werknemers niet ontsla, omdat ik ze ont-racist. En mocht dat ooit een keer niet lukken, en iemand blijft hardnekkig racistisch, dan gaat ie vanzelf wel weg omdat ie de marteling van het feit dat ie voor een asielzoeker werkt niet meer aan kan…
