‘Er zijn te weinig donkere vrouwen op TV’

De Surinaamse Rasheida Adrianus, 35 jaar, is ondernemer, producent en director van film- en televisieconcepten. Een van haar producties, de talkshow Girls ’N Cocktails, werd vorig jaar op Tempo Networks (opgericht vanuit MTV Networks) gelanceerd en uitgezonden in 23 landen in het Caribische gebied en delen van de Verenigde Staten.

In de talkshow, gericht op vrouwen van 18 tot en met 35, worden thema’s behandeld zoals seksualiteit, ondernemerschap en gezondheid. Hoewel Rasheida werkt en woont in Rotterdam, was het eerste seizoen van Girls ’N Cocktails niet te zien op een reguliere Nederlandse zender. Want: ‘Nederland was nog niet klaar voor zoveel kleur in één televisieprogramma’, aldus Rasheida Adrianus. En dat is juist wat zij wil: donkere vrouwen die het gezicht vormen van de show en daarmee bijdragen aan een positieve representatie van de donkere vrouw en diversiteit in de media.

Vraag & Antwoord

Je stelde je voor als Surinaamse vrouw en niet als Nederlandse. Is dat bewust?
“Ik ben en voel mij een Surinaamse, donkere vrouw. Dat heb ik in mijn opvoeding ook erg meegekregen. Ik maak onderdeel uit van de Nederlandse maatschappij en voel mij hier ook prettig, maar mijn identiteit is Surinaams. Rotterdam, daarentegen, beschouw ik als mijn thuis. Ik hou van deze stad; de diversiteit, het moderne en het kosmopolitische.”

In een interview las ik dat jij vroeger, als donker meisje, je vaak anders voelde. Kun je dat toelichten?
“Ik gaf het voorbeeld van toen ik vroeger met mijn ouders ging kamperen in Frankrijk. Wij waren de enige donkere mensen op de camping, wat opviel bij de kinderen daar. Een keer, toen ik samen met mijn zus op de glijbaan stond, dachten de kinderen achter ons dat wij geen Nederlands spraken. Zij vroegen zich hardop af waar wij vandaag kwamen. In die tijd was Shaka Zoeloe op televisie, en dus zeiden ze: ‘misschien zijn het wel Zoeloes.’ Dit was in de jaren 90, die mensen hadden dus nog nooit in het echt donkere mensen gezien.”

Hoewel je nu mediaconcepten maakt, werkte je voorheen als jongerenwerker. Vanwaar de omslag?
“Hoewel ik vroeger altijd journalistiek wilde studeren, koos ik uiteindelijk voor de opleiding Culturele Maatschappelijke vorming. In 2007 ben ik op Hogeschool InHolland een schrijfopleiding gaan volgen, waarna ik de mogelijkheid kreeg om deel te nemen aan (media)coaching-trajecten, onder andere bij het mediafonds. Mijn verhaal voor een TV-idee, werd uiteindelijk geselecteerd.

“Dit verhaal ging over een gezin, bestaande uit een Antilliaanse vader en Nederlandse moeder.                       Hiermee wilde ik aangeven hoe het is om in twee verschillende culturen op te groeien en hoe daar door anderen naar gekeken werd. Ik wilde een donkere vader portretteren die, net als velen andere zwarte mannen, niet vreemd ging of bij andere vrouwen kinderen had. Maar men vond dat het verhaal spannender moest, dus moest de vader vreemd gaan. ‘Een film maak je niet voor jezelf maar voor het publiek en dus moet je denken in stereotypen’, zei men. Ik was hier erg over geïrriteerd, want film is ook een propagandamiddel en heeft effect op hoe mensen naar de wereld kijken. Toen wist ik wél dat ik het zelf moest gaan doen.”

En dat doe je nu ook, onder andere met de productie Girls ’N Cocktails. Wat is het basisidee van de show?
“Girls ’N Cocktails heb ik vier jaar geleden ontwikkeld, omdat ik te weinig donkere vrouwen op televisie zag. In de talkshow worden serieuze onderwerpen besproken, in een informele omgeving. Ik was altijd fan van de serie Sex and the City, maar die is erg wit. Terwijl vrouwen zoals ik, ook houden van cocktails, seks en interessante discussies. En dat is dus wat ik op televisie miste; ambitieuze donkere vrouwen die een goed gesprek voeren. Voor mij was het dan ook belangrijk dat de gezichten van de show donkere vrouwen waren.”

Want hoe staat het, volgens jou, met de representatie van donkere vrouwen in de media?
“Er zijn sowieso weinig donkere vrouwen op televisie en in films en vaak in een rol die ons niet representeert. Ze is altijd de oppas of de minnares, maar nooit de directeur van een succesvol bedrijf. Mijn doel is daarom om te laten zien dat donkere vrouwen ook mainstream kunnen zijn. Daarbij wil ik donkere vrouwen representeren op een manier waarin zij worden gezien als rolmodellen en niet als slachtoffer.”

Zijn alle onderwerpen die in de talkshow behandeld worden, vanuit het perspectief van de donkere vrouw?
“Niet per se, maar als donkere vrouw is je perspectief op bepaalde vlakken anders waardoor je onderwerpen vanuit een andere kant kan belichten.”

Kun je daar een voorbeeld van geven?
“Een onderwerp zoals ‘het schoonheidsideaal’ en hoe dat wordt beïnvloed door media. Op dit gebied is er een verschil tussen donkere en blanke vrouwen. Het feit dat wij generaties lang ons haar willen relaxen, komt ergens vandaan. Dat is een aspect van beeldvorming; de ander is altijd mooier vanuit een mainstream perspectief. Dat soort dingen wil ik laten zien.”

Heb je geprobeerd de talkshow uit te laten zenden op een reguliere zender in Nederland?
“Nee. Uit mijn netwerk en de trajecten die ik volgde, wist ik dat dit niet zou lukken. Nederland was niet klaar voor meerdere donkere personen in een televisieprogramma. Nu zie je dat hier langzaam verandering in komt, hoewel er nog genoeg aan de hand is.”

“Maar op dit moment heb ik eigenlijk zoiets van; ik wil het allemaal niet meer uitleggen totdat de ander het snapt. Er zijn te weinig donkere vrouwen op televisie, dus ik ga het veranderen ongeacht wat jij er van vindt.

Sommigen beargumenteren dat dit soort initiatieven bijdragen aan de wij/zij samenleving.
“Die samenleving is er altijd al geweest. Ik kan met iedereen bevriend zijn, maar ik ben een Surinaamse vrouw. Wij moeten accepteren dat wij allemaal verschillend zijn en dit zien als meerwaarde, “anders” is niet meteen slecht.”

Wat kunnen wij van jou verwachten in de toekomst?
“In de toekomst zal ik meer gaan produceren en formats ontwikkelen. Ik verwacht in tien jaar succesvolle bioscoopfilms en televisieseries te hebben geproduceerd. In 2016 zal het tweede seizoen van Girls ‘N Cocktails worden uitgezonden, ook Nederlandstalig. Dit wordt mogelijk gemaakt door Stichting de Verre Bergen en Rotterdam Festivals. Daarbij heb ik het afgelopen jaar de maatschappelijke televisieserie Girls Problems geproduceerd, voor de lokale Rotterdamse televisie en ben ik oprichtster van UMA magazine. Dit is een vrouwenmagazine voor Surinaamse, Caribische en Afropolitan vrouwen.”