In 2016 hebben alle hogescholen in Nederland lessen over het onderwerp discriminatie opgenomen in hun onderwijs curriculum. In 2020 worden er lessen over discriminatie gegeven op alle onderwijsniveaus.
In de lesprogramma’s wordt het slavernij verleden van Nederland opgenomen, hoe de machtsstructuren zijn ontstaan en hoe deze zich hebben ontwikkeld, maar ook institutionele racisme, seksisme en discriminatie worden uitgebreid besproken in al hun facetten. Naast deze onderwerpen worden er meer aspecten belicht in de lessen over discriminatie.
De lessen over het onderwerp discriminatie zullen consistent en consequent gegeven worden door leraren en docenten van de verschillende onderwijsniveaus aan hun leerlingen en studenten. Lessen over discriminatie worden – net zoals taal en rekenen – gezien als een basisbehoefte om een betere wereld te creëren.
Een lange slepende weg
De weg om dit te bereiken lijkt lang en slepend te zijn. Dit heb ik geconstateerd uit de uitspraak van een docente op het HBO, die vindt dat discriminatie een natuurlijk proces is en studenten op het HBO al genoeg weten over discriminatie. Ook heb ik die constatering gemaakt uit voorbeelden van enkele studenten op het HBO, die het bijvoorbeeld bij voorbaat lastig vinden om met Marokkaans-Nederlandse studenten te werken.
Een van mijn taken als maatschappelijk werker is om de problemen in de samenleving te signaleren en deze aan de kaak te stellen. Daar positie in te nemen en verandering te bewerkstelligen. Een van de problemen die ik signaleer is dat er geen tot weinig aandacht wordt besteed aan het onderwerp discriminatie en hier ga ik verandering in brengen.
Discriminatie een natuurlijk proces?!
Wat mij zó frustreert, wat mij zó dwars zit, wat mij boos en verdrietig maakt, zijn bepaalde uitspraken van mensen. Het is frustrerend om te horen van een docente van een hogeschool dat ‘discriminatie een natuurlijk proces is’. Deze uitspraak werd tussen neus en lippen door naar voren gebracht tijdens een presentatie over mijn eerste les over het onderwerp discriminatie. Dit was niet de enige uitspraak die de docente maakte. Je verwacht van een docent op een hogeschool een professionele houding. Je verwacht een bepaald niveau van genuanceerdheid bij het uitdragen van bepaalde uitspraken. Met name van docenten die een sociale studie doceren.
‘Discriminatie is een natuurlijk proces,’ zei de docente. Met andere woorden: anderen en ik kunnen niets doen tegen discriminatie. Ook het bestrijden van discriminatie is niet mogelijk, omdat het volgens mevrouw ‘natuurlijk’ is. Mijn mond valt open van de gore moed van iemand om deze uitspraak uit te spreken zonder na te denken over de boodschap die wordt gegeven. Zo iemand is onwetend over de gevolgen van een zodanig destructieve boodschap. Dank je wel voor deze ingeving, mevrouw de docente. Dat gaat er dan als volgt uitzien voor vrouwen in Nederland.
Vrouwen hebben genoeg rechten
Dus volgens haar uitspraak moeten vrouwen behandeld worden als lustobject. Dat gebeurt al op verschillende gebieden zoals in de mode, popmuziek en in de Albert Heijn reclame over de jokers plakken. Vrouwen zijn lager dan de man, zowel fysiek als in intelligentie. Hoe kan er anders verklaart worden dat alle topfuncties en posities in de wereld bekleed worden door mannen? Na het fiasco van de jaren zeventig, durven vrouwen niet meer zaken te veranderen, omdat de man heeft gezegd: “je hebt genoeg rechten en nu mondje dicht houden voor minsten 100 jaar.”
Dus, altijd fijn om te horen van een Nederlandse vrouw dat discriminatie een natuurlijk proces is. Wat mij dwars zit over de uitspraak is dat de uitspraak respectloos is. Bovendien vat ik de boodschap op als aanvallend en voortvloeiend uit angst. De uitspraak heeft alle schijn dat de docente niet wil dat discriminatie besproken wordt op het HBO in Amsterdam. Dit kan ik zeggen, omdat ik gespecialiseerd ben in het onderwerp discriminatie. Ook, omdat ik de onzin zie in de communicatie van mensen die zich tegen je gaan verzetten, om wat voor reden dan ook. Zij dragen bewust of onbewust dingen uit, vooral als het gaat om het onderwerp discriminatie.
Onderwijsinstellingen
Beste onderwijsinstellingen, jullie kunnen nu kiezen om lessen over het onderwerp discriminatie op te nemen in het curriculum of kiezen om geen lessen over het onderwerp discriminatie te geven. Doen jullie dat laatste, dan zijn jullie schuldig aan het in stand houden van de status quo om niets te doen aan discriminatie en daar geen verantwoordelijkheid voor te nemen. Doen jullie niets, dan volgen er in de toekomst sancties en zullen jullie de negatieve consequenties van deze keuze ervaren, daar ben ik van overtuigd.
Twaalf jaar lang ben ik bezig met het onderwerp discriminatie, ik kom niet om de hoek kijken, maar mijn plan is om Nederland discriminatie-vrij te maken. Is dit een illusie, ik denk het niet! Mocht dit een illusie zijn, dan kan ik zeggen dat Nederland discriminatie-vrij maken hetzelfde is als de illusie dat iedereen in Nederland gelijk is of gelijk behandeld wordt. Dat is een duidelijke illusie. Discriminatie bestrijden doe ik niet uit een soort van hype. Ik ga door tot aan mijn dood om discriminatie te bestrijden in Nederland. Tot aan mijn dood zorg ik ervoor dat op alle onderwijsniveaus lessen over het onderwerp discriminatie worden gegeven en in het curriculum zijn opgenomen.
