Afgelopen week ging ik samen met mijn dochter van een maand oud naar de huisarts voor een nacontrole. Het was een leerzame sessie voor de huisarts over zijn eigen vooroordelen.
Precies op tijd kwamen we aan bij de huisarts. Niet mijn eigen huisarts, die was op vakantie. Dus moesten we naar een vervangende huisarts bij mij in de wijk. We gingen naar binnen, ik meldde ons aan en ging zitten wachten tot we opgeroepen werden.
Na enige tijd wachten werden we opgeroepen. De huisarts wees met zijn linkerhand naar zijn kamer, we liepen naar binnen en gaven elkaar de hand om kennis te maken. Toen gingen we zitten en kon de sessie beginnen. In plaats van te beginnen met de vraag wat er hand is en te vragen waarvoor we kwamen zei de huisarts: “Je spreekt Engels toch? Geen Nederlands!?”
Met een verontwaardigde blik keek ik de huisarts aan. “Ik spreek gewoon Nederlands hoor,” zei ik tegen hem. Hij keek me verbaasd met grote ogen aan. “Oh echt waar?” was zijn reactie. Ik begreep er niets van, dus besloot ik erop in te gaan.
“Maar hoe komt u erbij dat ik geen Nederlands spreek? Uit welke informatiebron haalt u dat?” vroeg ik hem nieuwsgierig. Hij was stil. Hij bleef wel 20 seconden stil. “Ehmmmm….” en hij dacht verder na. “Hmmm… Dat is eigenlijk racisme,” zei hij afkeurend over zijn eigen gedrag.
Zelf vond ik het geen racisme. Want racisme is dat je iemand anders op economisch of maatschappelijk niveau negatief behandeld of uitsluit vanwege ras. Dat had hij niet gedaan. Dus zei ik: “Ik geloof niet dat dat racistisch was, ik geloof wel dat het vooroordelen zijn en ik ben benieuwd hoe uw vooroordelen werken, waardoor u die conclusie hebt getrokken”.
Hij legde uit dat het kwam door mijn naam, voornamelijk door mijn achternaam. En omdat mijn achternaam zo niet-Nederlands is, ging hij ervan uit dat ik geen Nederlands sprak. Hij gaf aan dat het soms lastig is voor een “dorps jongen” zoals hij. En ik begreep hem. Ik zei tegen hem dat ik hem echt niets verweet, maar dat ik wilde weten hoe zijn vooroordelen werkten. Hij gaf aan vanaf nu alert te zijn over zijn eigen vooroordelen. We waren beide blij dat we dit gesprek aan het voeren waren.
Door een simpele wedervraag te stellen, werd hij bewust van zijn eigen vooroordelen en gaf hij aan alerter te zijn daarop. Vervolgens voerden we een mooi gesprek over achternamen, over Armenië, de wereldkaart en allochtonen.
Soms is het gewoon nodig dat we elkaar op een simpele en sociale manier aanspreken op gedrag. Vooroordelen wil niet meteen racisme concluderen. Vaak zijn vooroordelen onbewust en niet kwaad bedoeld. Door iemand een wedervraag te stellen of erop te wijzen, kan je hem of haar er bewust van maken, net zoals die huisarts er bewust van is geworden.
Volg ons:
