Je kent ’t wel: je hebt je de godganse dag geërgerd aan die collega en spuit thuis je ongenoegen bij je partner. “Joh, maak je niet zo druk.” Of je geliefde heeft weer eens kleren laten slingeren in huis en het irriteert je mateloos. “Weet je, ga je even lekker ergens anders over druk maken, tsjj…”
Als ontvanger zit je niet te wachten op deze uitdrukking; het werkt als een katalysator voor nog meer irritatie of woede of het voelt als ontkenning van teleurstelling. De bedoeling van de zender is misschien oké, maar het gaat voorbij aan het feit dat iemand daadwerkelijk ergens mee zit. Jij ervaart tenslotte de noodzaak om je ergens druk over te maken.
In de Nederlandse maatschappij hebben we er een chronisch tekort aan; we kunnen een portie ‘druk maken over’ goed gebruiken. Het gaat dan om de zelfloze, wereldse soort, niet de kleinburgerlijke variant.
Afstanden zijn groter geworden
Al kijkend naar het nieuws op tv, hoeveel doden zijn er nodig om het echt te voelen? Wat raakt mij? Men zegt dat door technologie en social media de wereld kleiner is geworden, maar de afstanden lijken juist groter te worden. In een ‘global village’ zou je namelijk meer betrokkenheid verwachten. Honderd doden in Somalië? Dat zegt ons weinig – ten tijde van het zesuurjournaal maken we ons liever druk om het feit dat er geen jus over de boerenkool met worst ligt. Drie doden in Tietjerksteradeel zouden ons heel even doen stoppen met eten.
En, is de Nederlander nog bereid om ergens, fysiek, tegen te demonstreren?
Ombudsman
Op 10 maart stond er een artikel in de Volkskrant over het vertrek van de Kinderombudsman, Marc Dullaert, die prima functioneerde, maar toch het veld moest ruimen. VVD’ers lieten aan deze krant weten dat men binnen de partij vond dat Dullaert zich te veel bezighield met het welzijn van asielkinderen en dus zou er druk zijn uitgeoefend om hem weg te krijgen.
Een gotspe en de onderste steen moet zo snel mogelijk boven komen. Iets om je druk over te maken.
Of de zogenoemde ‘Turkijedeal’, een uitwisselingsprogramma voor vluchtelingen waarbij Europa zijn verantwoordelijkheid en medemenselijkheid afkoopt. Een ontzettend plat plan, met verschillende haken en ogen, dat niet goed uitgewerkt is en voorbij gaat aan de grotere problematiek, die van mensen in arme(re) landen en conflictgebieden. Iets om je eens stevig druk over te maken.
Opnieuw leren
Het gaat om durven stilstaan, het laten binnenkomen van wat tot ons komt. Ook al voelt het niet natuurlijk, probeer het eens. We moeten het (opnieuw) leren, want het gaat ons te goed. Ja, het is niet prettig, maar in een ontwikkeld, westers land is er zo veel om positief over te zijn, dat we een pietsie slecht nieuws er best bij kunnen hebben. Het onrecht ervaren, je er oprecht druk over maken en er iets mee doen – al is het je ergens over uitspreken – doe je door te oefenen. Alleen zo wordt het een automatisme.
Niemand is belangrijker dan ik, ik ben niet belangrijker dan een ander. Mijn leven is niet meer waard dan – liever gezegd: is evenveel waard als – dat van iemand in Syrië of Zuid-Soedan. Laten we een beetje op elkaar letten, waar we ook vandaan komen. En laten we ons druk maken over onrecht, wie en waar het ook betreft.
Onverschilligheid leidt tot luiheid, luiheid leidt tot kritiekloos burgerschap en kritiekloze burgers leiden tot een holle democratie. Verschilligheid en medemenselijkheid daarentegen dragen juist bij aan een bevlogen en succesvolle samenleving. En natuurlijk mag je je binnen die samenleving nog best eens druk maken over de restjes tandpasta van je vrouw in de wasbak of het gespetter van je man op de wc-bril.
