Aylen dwong Nederland tot barmhartigheid. Na het zien van de inmiddels iconische foto’s van de verdronken Aylen Kurdi lijkt Nederland zich eindelijk van haar meest barmhartige kant te laten zien. Dit gebeurt zelfs zo massaal dat het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) een rem op burgerinitiatieven opriep toen er meer goederen gedoneerd waren dan er op dat moment nodig was. Ik vermoed dat ook jij op een of andere manier wel participeert of misschien zelfs een eigen actie organiseert.
Uitblijven van Europese aanpak
Hoewel deze houding de enige passende lijkt, is dit niet vanzelfsprekend. Dat komt pijnlijk naar voren in de Europese politiek, waar de leiders vooralsnog niet in staat zijn tot een menselijke aanpak te komen. Europa is toch gestoeld op solidariteit, menselijke waardigheid en gelijkheid? Of hebben deze waarden tegenwoordig een grens, en wel de Europese grens? Natuurlijk onderschat ik de complexiteit of de welwillendheid van sommigen niet. Angela Merkel voorop, die ondanks een mogelijk vooruitzicht van zo’n 800.000 vluchtelingen dit jaar alleen al, zich toch van haar meest barmhartige kant heeft laten zien door vluchtelingen oprecht welkom te heten. Helaas heeft zij vanwege het uitblijven van een Europese aanpak onlangs weer grenscontroles ingevoerd, net als vele andere Europese landen.
Oplossen van maatschappelijk vraagstukken
Ik onderken de uitdaging waaraan we in Europa blootgesteld worden, maar kan de ‘vluchtelingenproblematiek’ ook vanuit een ander perspectief bekeken worden? Een economische en meer optimistische kijk waarin vluchtelingen niet een probleem zijn, maar bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken?
De wereldbevolking groeit, Europa daarentegen krimpt en vergrijst. Deze groei vindt voornamelijk plaats in derdewereldlanden, maar ook de demografische opbouw van de Verenigde Staten en de opkomende economieën leiden tot bevolkingstoename. Dat Europa hierin achterblijft heeft een aantal nadelen. Zo zorgt een absoluut en relatief kleiner wordende economie voor een verminderde concurrentiepositie. Bovendien vergrijst Europa met als gevolg dat pensioenen steeds verder onder druk komen te staan. Willen we de huidige verworvenheden behouden, dan is het succesvol integreren van vluchtelingen, die vaak jong zijn, niet alleen een teken van menselijkheid, maar een mogelijkheid om onze demografie positief beïnvloeden en daarmee onze economische positie in de wereld te behouden.
Een ander positief effect is dat migranten vaak geld sturen naar familie in herkomstlanden. Daarmee dragen zij in veel landen substantieel bij aan de economie. Vanuit Nederland wordt bijvoorbeeld naar Suriname en Marokko meer geld overgemaakt dan omgaat in ontwikkelingshulp.
Klimaatverandering
Naast deze economische argumenten zal klimaatverandering (waarvoor wij in het Westen de grootste verantwoordelijkheid dragen) zorgen dat op termijn de aarde deels onbewoonbaar wordt. Het gevolg zal zich uiten in migratiestromen vanuit derdewereldlanden naar het westen, waarbij de huidige vluchtelingenstroom in het niet valt. Hoewel ik mij kan voorstellen dat dit een schrikbeeld kan zijn, is dit niks nieuws. Leo Lucassen en Jan Lucassen beschrijven in hun boek “Winnaars en verliezers, Een Nuchtere Balans Van Vijfhonderd Jaar Immigratie” hoe Nederland van nog geen twee miljoen inwoners in de zestiende eeuw middels migratie succesvol groeide naar het huidige aantal. Migratie is dus van alle tijden.
Kortom, barmhartigheid jegens vluchtelingen is dus niet enkel de juiste houding omdat we simpelweg moreel verplicht zijn te handelen, maar kan tegelijkertijd op termijn bijdrage leveren aan het oplossen of het beter beheersen van de mondiale en Europese uitdagingen van onze tijd. Het is maar net welk perspectief we kiezen.
Op de hoogte blijven van meer columns en opinies? Like ons dan op facebook en volg ons op twitter.
