Van de week raakte ik in gesprek met een man die in mijn huis was beland, omdat hij de meterstanden van mijn verwarming moest opnemen voor de jaarafrekening. Opeens hadden we het over New York, de stad die we beide geweldig vinden en waar we beide zijn geweest.
Manhattan, Harlem, Brooklyn kwamen allemaal voorbij in ons gesprek. Hij vertelde over een verhaal waarin hij was verdwaald. Het nadeel van zijn verdwaal avontuur was dat de avond was gevallen en dat het donker was buiten. Hij keek om zich heen om een voorbijganger uit te kiezen die hem hopelijk de weg kon wijs maken. “Ik zag veel donkere mensen op straat, neeeeee, aan de zwarten moet je het niet vragen. Ik bleef zoeken naar iemand die blank was aan wie ik de vraag kon stellen, want die doen je niets” vertelde hij.
Een blank iemand kon ik niet vinden, dus bleef ik maar rond rijden
Verder in zijn verhaal vertelde hij dat hij een keer, al rijdende, in Brooklyn was verdwaald. Hij reed letterlijk in een zwarte wijk vertelde hij. “Het maakt niet uit dat je verdwaald bent en misschien uren rond moet rijden, in een zwarte wijk moet je echt niet stil staan en de weg vragen, moet je echt niet doen. Zorg dus dat je voldoende benzine hebt in je auto,” vertelde hij met zijn handen heen en weer schuddend. “Een blank iemand kon ik niet vinden, dus bleef ik maar rond rijden”, zei hij.
Hij vervolgt: “En in sommige andere wijken ook, je komt die wijken binnen en je ziet alleen maar zwart. Allemaal zwarte mensen. Hele wijk. Ook in Nederland hebben wij dat hoor, in de randstad. Van die wijken met alleen zwarte mensen en allochtonen.”
Ik stond versteld naar zijn verhaal en adviezen te luisteren. Terwijl ik naar hem luisterde, cirkelde steeds maar weer een vraag in mij op; hoe kon het zijn dat hij, en veel andere mensen, het raar en opvallend vinden als in een wijk alleen maar donkere mensen wonen, maar niet raar vinden als in een wijk alleen maar blanke mensen wonen? Van dat laatste zijn er trouwens in Nederland meer dan ‘‘zwarte wijken’’. Maar schijnbaar is dat normaal en een zwarte wijk is opmerkelijk.
Al jaren ben ik bezig met etnische diversiteit, beeldvorming, discriminatie en racisme in Nederland en ineens zette de vraag, die ik kreeg bij zijn verhaal zich door naar mijn eerdere ervaringen. En verdomd. Die vraag kon ik overal stellen.
Hoe kan het zijn dat als we een directie vergaderruimte binnen lopen en dat er alleen maar blanke mannen zitten, we dat niet direct raar vinden maar het wel opmerkelijk vinden als er 3 of 4 gekleurde mensen tussen zitten? Of misschien wel de hele tafel donkere mensen zouden zijn? Gewoon hier in Nederland? Waarom is de zin “de eerste allochtone penningmeester in de bankwereld” een sellingpoint geworden in Nederland? Waarom is het zo bijzonder dat een allochtoon penningmeester is?
Hoe kan het zijn dat we het bijzonder vinden dat Obama de eerste Amerikaanse zwarte president is? Zouden we dat niet net zo normaal moeten vinden als een blanke president? En hoe kan het zijn dat onze eigen overheid van alle bestaande sectoren het slechts scoort op diversiteit op de werkvloer en dat er niemand is die dat opmerkelijk, raar of bijzonder vindt? Waarom vinden we het niet raar dat alle premiers in Nederland tot nu toe blanke mannen waren? En waarom gaan we het bijzonder vinden als een allochtoon of een vrouw dat een keer wordt? En gaan we applaudisseren daarvoor?
Misschien omdat we nog steeds niet gelijk zijn aan elkaar en dat we dat normaal zijn gaan vinden?
